Podstawowy rozwój społeczno-emocjonalny dziecka a przywiązanie

Podstawowy rozwój społeczno-emocjonalny dziecka a przywiązanie:

Istnieje wiele doświadczeń społecznych, jednak najważniejsze z nich to doświadczenie relacji z obiektem przywiązania. Jest ono tak ważne, ponieważ owe przywiązanie uaktywnia struktury mózgowia, które są odpowiedzialne w pewnym stopniu za społeczne oraz emocjonalne funkcjonowanie dziecka w przyszłości.

Wzory przywiązanie jakie ukształtuje dziecko nijako reprezentują behawioralne sposoby reagowania na stres i radzenie sobie z nim. Są one odbiciem zachowania obiektu przywiązania w stosunku do dziecka, jego pewności co do obiektów przywiązania oraz skuteczności owych zachowań w obliczu zagrożenia sytuacją stresową bądź w samej sytuacji stresowej.

Każdy styl przywiązania kształtuje odmienne jednostki. Tak więc bezpieczny styl przywiązania kształtuje osoby ufne, które wierzą w kompetencje obiektu, uważając ją jako osobę, która prawidłowo redukuje jej dyskomfort.

Unikający styl przywiązania uczy niemowlę, nieufności do obiektu przywiązania, ponieważ jest on obojętny na sygnalizowane przez niego potrzeby. Natomiast dzieci, które doświadczają stylu przywiązania ambiwalentnego są uczone, że ich obiekt przywiązania jest nieprzewidywalny, jednakże czasem jest skuteczny. Prawdopodobnie dlatego ekspozycja ich potrzeb jest o wiele silniejsza, mimo że nie potrafią one przewidzieć czy obiekt przywiązania odpowiednio zareaguje bądź czy w ogóle zareaguje oraz skuteczności reakcji na redukcje stresu (Plopa, 2004).

Podsumowując te rozważania możemy zaryzykować stwierdzenie, że doświadczanie przez niemowlę odpowiednich stylów przywiązania wiąże się z uczeniem się radzenia sobie w sytuacjach stresowych poprzez częstość ich doświadczania i odpowiedniej reakcji obiektu przywiązania na owe sytuacje wywołujące stres.

Jak wiadomo głównym produktem stresu u człowieka jest kortyzol zwany także ,,hormonem stresu”. Kortyzol jest hormonem, który wpływa na funkcjonowanie wielu naszych organów, wpływa również na metabolizm oraz jest nijako asystentem przy mobilizacji energii. Hormon ten reguluje również aktywność systemów wrażliwych na stres, a tym samym na kortyzol, takich jak np. system odpornościowy. Wpływa również na emocjonalne oraz poznawcze funkcje.¹

Teoria przywiązania przyjmuje, że przywiązanie a raczej jego wzór jest nijako wewnętrznym, aktywnym modelem kreującym wczesne doświadczenia dziecka, od których zależą późniejsza osobowość oraz zachowanie.

Ostatnio bardzo zmienia się punkt widzenia samej psychologii względem emocji, największy nacisk kładzie się, na to że emocje są głównymi organizatorami naszego zachowania oraz naszych interakcji z otoczeniem.

W stadium wczesnego rozwoju niemowlaka, kształtowanie się umiejętność zdolności samoregulacji i regulacji z innymi osobami, zależy od odzewu dorosłych na emocje niemowlaka.

Główne znaczenie ma sama zdolność opiekunów do prawidłowego odczytywania oraz interpretowania emocji, które prezentują niemowlaki i reagowanie dorosłych na te sygnały.

Niemowlę przez procesy takie jak:

1. modelowanie uwagi;

2. selektywne wzmacnianie;

uwagi swoich opiekunów czy innych osób, kreują emocjonalną ekspresje w okresie niemowlęctwa jak i później w okresie dorosłości, na różne społeczne relacje egzystujące w danej kulturze.

Możemy zatem założyć, że doświadczenie przywiązania jest nijako zapisem różnych sposobów reakcji obiektu przywiązania na afekty niemowlaków.

Aspekt doświadczeń dzielonych ze swoim obiektem przywiązania jest jednym z predykatorów późniejszego funkcjonowania emocjonalnego.²

Każdy system przywiązania, którego doświadcza niemowlę wpływa w dość dużym stopniu na społeczne funkcjonowanie dziecka w dorosłym życiu. Na ten przykład dziecko, które doświadcza bezpiecznego przywiązania jest zdolne do swobodnego i bezpośredniego ujawniania swoich potrzeb, które są związane z bezpieczeństwem i komfortem. Niestety takich umiejętności nie nauczą się dzieci, których rodzice prezentują im wzorce należące do niekorzystnych takich jak:

1. wzorce unikające – ograniczają one dynamikę potrzeby przywiązania.

2. Wzorce ambiwalentne – amplifikują potrzebę przywiązania (Goldberg, 2000).

Kiedy dziecko zauważa, że na okazywane sygnały reakcja opiekuna jest efektywna, zaczyna ono wracać na drogę przywiązania bezpiecznego, co prowadzi do poczucia bezpieczeństwa a tym samym prawidłowego uczenia się świata. Jednak jeżeli dziecko zauważa, że opiekun reaguje selektywnie na jego prezentowane sygnały, jest to droga do wzmocnienia wtórnych strategii. Strategie wtórne to:

1. Deaktywacja – jest to strategia rozwijająca strategie tłumienia zachowań, która koreluje z potrzebą przywiązania. Mechanizm ten jest charakterystyczny dla unikającego wzorca przywiązania.

2. Hiperaktywacja – strategia ta rozwija wyolbrzymianie różnych emocji oraz zachowań przywiązaniowych. Ten mechanizm charakteryzuje styl przywiązania ambiwalentny.³

Z tych rozważań wynika, że to w jaki sposób reagują, na nas oraz nasze potrzeby, dorośli w okresie niemowlęcym, może wpływać na nasze emocjonalno-społeczne funkcjonowanie jako ludzie dorośli. Udowadnia to jak duża jest rola rodzica w całym (tym dorosłym również) życiu dziecka. Każdy gest, każda reakcja oraz każda ekspresja emocji może owocować czymś w przyszłości dziecka.

To właśnie style przywiązania jakich doświadczamy w okresie dzieciństwa, wpływają na to w jaki sposób będziemy tworzyli różne relacje społeczne w przyszłości oraz to jaki styl przywiązania wybierzemy gdy sami staniemy się obiektami przywiązania.

Idealnym podsumowaniem wydaje się być cytat z mediów społecznościowych:

,,Dziecko, które jest krytykowane oraz ignorowane przez swoich rodziców, nie przestaje ich kochać. Przestaje kochać siebie”.

Można w tym miejscu zaryzykować stwierdzenie, że to właśnie od rodziców, od tego jaki styl przywiązania wybiorą oraz to w jaki sposób pokazują nam swoje uczucia zależy czy dziecko pokocha siebie a to, uważam, najważniejsze zadanie rozwojowe w przeciągu całego naszego życia.