Uczymy się dmuchać i oddychać prawidłowo
Z cyklu: ,,Pomóż mi mamo ładnie mówić”
,,Uczymy się dmuchać i oddychać prawidłowo”
Już od najmłodszych lat możemy stwarzać dziecku dobre warunki do osiągnięcia prawidłowego stanu mowy organizując mu odpowiednie ćwiczenia w formie zabaw. Czynnością ważną dla poprawnego mówienia, a także dla prawidłowego rozwoju aparatu artykulacyjnego jest oddychanie. Inaczej oddychamy podczas spoczynku- wdech i wydech wykonujemy przez nos, inaczej w trakcie mówienia- oddychamy głównie przez usta. Dlatego też należy zwrócić uwagę, w jaki sposób dziecko oddycha, kiedy nie mówi, a więc podczas snu, oglądania telewizji, zabawy itp. W takich chwilach usta powinny być zamknięte, a powietrze powinno swobodnie przepływać przez jamę nosową. Dzięki takiemu oddychaniu możemy uniknąć wad zgryzu i wad wymowy.
Poniższa propozycja zabaw- ćwiczeń oddechowych być może jest często tylko ich przypomnieniem. Wiele z nich znana jest bowiem od dawna, jeszcze z własnego dzieciństwa.a) ćwiczenia w oddychaniu przez nos
– pokazujemy dziecku pałeczkę, która jest czarodziejską różdżką. Różdżka ta ma moc ,,zawiązywania buzi” abyśmy oddychali przez nos. Używamy jej w ciągu całego dnia- kontrolując co pewien czas sposób oddychania dziecka gdy nie mówi
(np. podczas oglądania telewizji, książeczek). Gdy zaobserwujemy, ze dziecko nie potrafi oddychać w takich sytuacjach przez nos, konieczna jest konsultacja laryngologiczna,
– wąchamy buteleczkę po perfumach, szamponie, olejku, odgadujemy ich zapach,
– wybieramy się na spacer do ogrodu gdzie rośnie dużo pachnących kwiatów; podchodzimy do każdego kwiatka i wąchamy wciągając powietrze nosem, zatrzymujemy wdech i wypuszczamy powietrze nosem,b) ćwiczenia w prawidłowym oddychaniu ukierunkowanym na czynność mówienia
– dmuchamy wspólnie z dzieckiem na swoje ręce, aby poczuć ciepło swojego oddechu,
– huśtamy ulubioną zabawkę np. misia na brzuchu; leżymy na plecach, na brzuchu umieszczamy książkę a na niej misia. W czasie wdechu zabawka unosi się, przy wydechu- opada; zarówno wdech jak i wydech muszą być powolne i równomierne z chwilowym zatrzymaniem powietrza, aby miś nie spadł z ,, huśtawki”,
– dmuchamy na wiatraczek i obserwujemy jak szybko porusza się, gdy dmuchamy mocno, jak – gdy lekko,
– dmuchamy na własnoręcznie wykonane papierowe zabawki, piórka, dmuchawki
– dmuchamy na grzywkę,
– kładziemy na czubek nosa kawałek papieru i zdmuchujemy go,
– robimy z łupiny orzecha lub papieru łódkę, puszczamy na wodę w wannie w czasie kąpieli i dmuchamy na nie,
– rozdmuchujemy rozsypane na stole owoce jarzębiny,
– „gotujemy wodę” – dmuchamy przez słomkę na wodę w szklance,
– „gotujemy wodę” – dmuchamy przez słomkę na umieszczoną w pojemniku kaszę, ryż,
– robimy frędzle z papieru i dmuchamy na nie,
– budujemy domek z kart i zdmuchujemy go,
– „chłodzimy zupę na talerzu” poprzez delikatne dmuchanie,
– robimy tor z klocków, przeprowadzamy przez ten tor dmuchaniem piłeczkę ping pongową, kulę z waty
– budujemy budę z klocków, wprowadzamy do niej dmuchając papierowego psa, dmuchamy przez słomkę by łatwej nim kierować,
– rozsypujemy na stole ryż i rozdmuchujemy na wszystkie strony, układamy w ten sposób ciekawe wzory,
– delikatnie dmuchamy na płomień świecy, aby wyginał się ale nie gasł,
– przenosimy skrawki bibułki przy pomocy słomek: przyssanie- wdech, dmuchnięcie- wydech,
– robimy bańki mydlane – wydech musi być długi, powolny, równomierny,
– mecz ping – pongowy: wdmuchujemy piłeczki do bramki przeciwnika.
Poniższa propozycja zabaw- ćwiczeń oddechowych być może jest często tylko ich przypomnieniem. Wiele z nich znana jest bowiem od dawna, jeszcze z własnego dzieciństwa.a) ćwiczenia w oddychaniu przez nos
– pokazujemy dziecku pałeczkę, która jest czarodziejską różdżką. Różdżka ta ma moc ,,zawiązywania buzi” abyśmy oddychali przez nos. Używamy jej w ciągu całego dnia- kontrolując co pewien czas sposób oddychania dziecka gdy nie mówi
(np. podczas oglądania telewizji, książeczek). Gdy zaobserwujemy, ze dziecko nie potrafi oddychać w takich sytuacjach przez nos, konieczna jest konsultacja laryngologiczna,
– wąchamy buteleczkę po perfumach, szamponie, olejku, odgadujemy ich zapach,
– wybieramy się na spacer do ogrodu gdzie rośnie dużo pachnących kwiatów; podchodzimy do każdego kwiatka i wąchamy wciągając powietrze nosem, zatrzymujemy wdech i wypuszczamy powietrze nosem,b) ćwiczenia w prawidłowym oddychaniu ukierunkowanym na czynność mówienia
– dmuchamy wspólnie z dzieckiem na swoje ręce, aby poczuć ciepło swojego oddechu,
– huśtamy ulubioną zabawkę np. misia na brzuchu; leżymy na plecach, na brzuchu umieszczamy książkę a na niej misia. W czasie wdechu zabawka unosi się, przy wydechu- opada; zarówno wdech jak i wydech muszą być powolne i równomierne z chwilowym zatrzymaniem powietrza, aby miś nie spadł z ,, huśtawki”,
– dmuchamy na wiatraczek i obserwujemy jak szybko porusza się, gdy dmuchamy mocno, jak – gdy lekko,
– dmuchamy na własnoręcznie wykonane papierowe zabawki, piórka, dmuchawki
– dmuchamy na grzywkę,
– kładziemy na czubek nosa kawałek papieru i zdmuchujemy go,
– robimy z łupiny orzecha lub papieru łódkę, puszczamy na wodę w wannie w czasie kąpieli i dmuchamy na nie,
– rozdmuchujemy rozsypane na stole owoce jarzębiny,
– „gotujemy wodę” – dmuchamy przez słomkę na wodę w szklance,
– „gotujemy wodę” – dmuchamy przez słomkę na umieszczoną w pojemniku kaszę, ryż,
– robimy frędzle z papieru i dmuchamy na nie,
– budujemy domek z kart i zdmuchujemy go,
– „chłodzimy zupę na talerzu” poprzez delikatne dmuchanie,
– robimy tor z klocków, przeprowadzamy przez ten tor dmuchaniem piłeczkę ping pongową, kulę z waty
– budujemy budę z klocków, wprowadzamy do niej dmuchając papierowego psa, dmuchamy przez słomkę by łatwej nim kierować,
– rozsypujemy na stole ryż i rozdmuchujemy na wszystkie strony, układamy w ten sposób ciekawe wzory,
– delikatnie dmuchamy na płomień świecy, aby wyginał się ale nie gasł,
– przenosimy skrawki bibułki przy pomocy słomek: przyssanie- wdech, dmuchnięcie- wydech,
– robimy bańki mydlane – wydech musi być długi, powolny, równomierny,
– mecz ping – pongowy: wdmuchujemy piłeczki do bramki przeciwnika.
Literatura
1. E.Morkowska ,,Uczymy się chuchać, dmuchać i oddychać prawidłowo”,WSiP Warszawa 1998,
2. D.Emiluta-Rozya ,,Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym”,CMPP-P,Warszawa1994,
3. I.Michalak-Widera, K.Węsierska ,,Aby nasze dzieci mówiły pięknie”,
Unikat-2,Katowice 2001.
Opracowała: logopeda Beata Włodarczyk